Minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties zal op korte termijn een publieke toezichtsinstelling in het leven gaan roepen, met als doel de kwaliteit van energielabels voor woningen te verhogen. Deze toezichtsinstelling zal controleren of alle partijen zich aan de geldende regels houden bij het vaststellen, registreren en verifiëren van energielabels. Bovendien zal de toezichtsinstelling energielabels onderzoeken op basis van meldingen. Dit kunnen zowel particulieren en/of organisaties zijn.

De Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (TloKB) wordt voorgesteld als de aangewezen instantie om deze toezichtsrol op zich te nemen. Een wijziging in de Woningwet is vereist om deze toezichtsinstelling op te richten, waarvoor in 2025 een wetsvoorstel aan de Tweede Kamer zal worden voorgelegd. Dit biedt alle betrokken partijen de gelegenheid zich voor te bereiden op het aangepaste systeem. De precieze vorm van dit toezicht is nog niet bekend. Mogelijk zal dit periodiek gebeuren middels een controle op de certificerende instantie. Een andere mogelijkheid betreft het invoeren van een ‘verplichte steekproef’ na het registreren van een energielabel.

Quote:

“Iedereen moet kunnen vertrouwen op de kwaliteit van het label”, zegt minister Hugo de Jonge. “De waarde van het energielabel is groot en de kwaliteit moet daarom goed geborgd worden. Daarom stellen we een publieke toezichthouder in, naast de kwaliteitsverbeteringen die continu plaats vinden.”

In de tussenliggende periode worden er voortdurend maatregelen genomen om onjuiste energielabels te bestrijden. Deze extra werkzaamheden zullen kostenverhogend werken voor opdrachtgevers van het opstellen tot een energielabel. Doordat gecertificeerde adviesbureaus zelf de kosten voor het in stand houden van haar kwaliteitssysteem moeten dragen, worden deze kosten één op één opgenomen als kostencomponent in het tarief van het energielabel. Een verhoogde en intensievere controle op de juistheid en representativiteit van energielabels zal dus zorgen voor hogere markttarieven.  De kosten voor het voeren van het certificaat tot het uitgeven van energielabels (en het daarbij opgezette in- en externe kwaliteitssysteem) zijn substantieel.

Enkele van deze verhoogde controle-maatregelen omvatten:

  • Vanaf 1 juli wordt het aantal steekproeven op energielabels door certificerende instanties verhoogd van ongeveer 3.000 naar bijna 4.400.
  • Vanaf 1 juli zullen er extra controles plaatsvinden bij alle certificaathouders, wat zal resulteren in een beter inzicht in mogelijk slecht presterende adviseurs.
  • Vanaf 1 juli zullen er extra follow-up controles worden uitgevoerd bij adviseurs waar fouten zijn geconstateerd.
  • De mogelijkheid om het bewijs van vakbekwaamheid van energieadviseurs in te trekken is verruimd.
  • Bij twijfel kunnen energielabels kosteloos worden getoetst door de Huurcommissie.
  • Er wordt een uitgebreidere klachten- en geschillenprocedure ingevoerd, waarbij ook oudere, onjuiste energielabels (ouder dan een jaar) gecorrigeerd moeten worden.
  • Maatregelen worden genomen om te voorkomen dat adviseurs tussen certificerende instanties kunnen switchen om sancties en inspecties te ontlopen.

De betrouwbaarheid van het energielabel is van groot belang, aangezien het label een steeds belangrijkere rol speelt bij de verkoop, verhuur en oplevering van woningen en gebouwen. Hoewel het huidige private kwaliteitsborgingssysteem grotendeels zorgt voor energielabels van goede kwaliteit, zijn er nog steeds kritische afwijkingen, waarbij in 8% van de gevallen fouten optreden. Hoewel dit niet altijd leidt tot een verkeerd label, kan dit in sommige gevallen wel het geval zijn. De cijfers van 2022 zijn beschikbaar, die van 2023 worden binnenkort verwacht.

Naast het instellen van een toezichtsinstelling wordt er ook onderzoek gedaan naar nieuwe technologieën die kunnen bijdragen aan een betrouwbaar en nauwkeurig energielabel. Dit omvat technologieën voor zowel het vaststellen van het label zelf als de verificatie ervan. Voorbeelden hiervan zijn 3D-scans van gebouwen, infraroodcamera’s, datagestuurde opnames en ‘digital-twins’ waarmee representatieve woningen (wat soms gebeurd bij corporatiebezit) sneller voorzien kunnen worden van representatieve energielabels.

Link naar de kamerbrief: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/03/14/kamerbrief-over-verbetering-kwaliteitsborging-energielabel