De verplichte energie-audit, officieel de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED), is sinds 2012 verplicht voor bedrijven met meer dan 250 werknemers of een jaaromzet van € 50 miljoen of meer en een jaarlijks balanstotaal van € 43 miljoen of meer. De energie-audit is een vierjaarlijkse aanpak waarbij alle informatie omtrent het energieverbruik van een onderneming wordt verzameld. De energie-audit heeft als doel de mogelijkheden voor kosteneffectieve energiebesparing te signaleren en te meten. De verantwoordelijkheid op de handhaving van deze verplichte audit werd neergelegd bij de Gemeenten, welke deze op haar beurt weer hadden ondergebracht bij de lokale Omgevingsdiensten of Regionale Uitvoeringsdiensten.

 

In de afgelopen jaren hebben de Omgevingsdiensten kennis en kunde vergaard en hebben middels het ‘Kernteam EED’ een orgaan in het leven geroepen om regio-overstijgende organisaties integraal te kunnen helpen in de beoordeling van opgestelde EED-auditverantwoordingen. Energieadviseurs hebben in de afgelopen jaren door ervaring een goed beeld van de eisen, randvoorwaarden en omvang gekregen die werd verwacht.

 

Het RvO krijg een steeds prominentere rol in de energietransitie

Onlangs is het klimaatakkoord door de eerste kamer geaccordeerd en het RvO heeft zich in de afgelopen jaren ontwikkeld tot ‘regievoerder’ en initiatiefnemer in de komende energie-uitdaging die we de aankomende decennia zullen hebben. Het is dan ook niet geheel onverwacht dat de overheid d.d. 24 mei 2019 heeft besloten om de controle en opvolging van de EED-audits onder de verantwoordelijkheid van de Rijksdienst voor Ondernemen Nederland te laten vallen.

 

Ben ik verbaasd? Een beetje….. Hadden we dit zien aankomen? ABSOLUUT! Het RvO is al jaren bezig met het voorsorteren om DE integrale instantie te worden die de wet- en regelgeving op het gebied van Energie (vallend onder het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat) gaat opvolgen en waar nodig plannen zal maken voor bijsturing.

 

Enkele zaken waaruit dit blijkt?

  • Het RvO heeft met bijvoorbeeld Selina Roskam een ‘Kennismakelaar Duurzame Utiliteitsbouw’ en met Stef Strik een ‘Coördinator Energiebesparing Bedrijven’ in huis die bijna ieder duurzaamheids-bijeenkomst of seminar aangrijpen om de bezoekers op te roepen haar wettelijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen.

  • De ingevoerde Informatieplicht (per d.d. 1 juli 2019 óf 5 december 2019) is onlangs ingevoerd om de nog missende 20 PetaJoule aan energiebesparing te realiseren om te voldoen aan de gestelde doelen voor 2020. Het E-loket waarin de gegevens verzameld worden is een tool van de RvO, welke de gegevens hiervan zal delen met de lokale Omgevingsdiensten en Regionale Uitvoeringsinstanties.

  • Het RvO is doelgericht MKB-ers aan het aanschrijven omtrent de informatieplicht. Onlangs zijn 55.000 brieven verstuurd aan organisaties die ‘met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid’ het energieverbruik van 50.000 kWh en/of 25.000m3 gasverbruik (of equivalent) overstijgen.

Eerlijk gezegd…; Hier ben ik heel blij mee! Hoe meer mensen enthousiast worden en acties ondernemen, hoe gemakkelijker we onze nationaal gestelde doelen behalen! In onze dagelijkse werkzaamheden zien we bijna dagelijks enorme energieverspillingen doordat installaties niet optimaal regelen of uit ‘kostenoverwegingen’ in de bouwfase enorm zijn uitgekleed. Ook het gebrek aan kennis en kunde is een oorzaak, maar vooral beschikbare tijd van echte installatie- en regelspecialisten is de oorzaak dat we in de Utiliteit nog op ongekende omvang energie blijven verspillen. Acties zijn dus echt noodzakelijk en we zijn blij dat adviseurs en de overheid hierin haar rol en taak serieus nemen.

 

Wat gebeurd er met de EED-beoordelingen na 1 juli 2019?

Na contact met de Omgevingsdienst is gebleken dat deze tot d.d. 1 juli 2019 haar taken gewoon blijft uitvoeren en hierna de dossiers, beoordelingen en opvolgende acties zal overdragen naar het RvO. Het Kernteam neem geen nieuwe projectplannen meer aan. Deze taken zullen dus worden overgenomen door het RvO. Hoe, wie, waar en op welke wijze de EED beoordeeld en gecontroleerd gaat worden is tot dusver nog niet bekend. Hierover zal snel meer duidelijkheid komen.

 

MJA3/MEE bedrijven

Ook nieuw in de gewijzigde regeling is dat een deel van de grote ondernemingen – die nu nog vallen onder MJA3 of de MEE – ook een EED-auditverslag moeten gaan indienen. Tot dusver hoefden zij geen EED-audit te doen. Deze bedrijven hebben hiervoor de tijd tot 31 december 2020. Een ruime periode om de EED invulling te gaan geven, maar deze aangepast wet- en regelgeving was niet voorzien……

 

ISO-certificaten en keurmerken

In onderstaande twee situaties hoeft een onderneming geen EED energie-auditverslag in te dienen:

  • Ondernemingen die een Europees of internationaal gecertificeerd energiebeheersysteem op holdingniveau toepassen, om precies te zijn ISO 50001 of ISO 14001 in combinatie met ISO 14051

  • Bedrijven met een door het ministerie van EZK erkend keurmerk dat betrekking heeft op de gehele onderneming (holdingniveau).

 

De Energiebesparingsplicht en Informatieplicht: Hoe zit dat?

De beoordeling van de EED gaat naar het RvO, echter hebben we nog altijd de Wet Milieubeheer en de informatieplicht. Naar alle waarschijnlijkheid zal de handhaving op deze twee regelingen onderdeel blijven van het takenpakket van de omgevingsdiensten en Regionale Uitvoeringsinstanties. Feitelijk blijven Non EED-plichtige organisaties in de dagelijkse gang van zaken contact houden met de regionale Omgevingsdiensten.

 

Resumé:

Al met al…. Een verschuiving en aanpassing van de wet- en regelgeving, het RvO welke toezicht gaat houden op de EED en verwachting is dat de Omgevingsdiensten zich vooral zullen gaan richten op handhaving van de ‘Informatieverplichting’ naast de als sinds 1993 geldende ‘Energiebesparingsverplichting’ (zoals opgenomen in artikel 2.15 en 2.16 van de Wet Milieubeheer.)

 

Als je het eens helder bekijkt: Het enige wat we nu nog missen voor een echt doeltreffende toezicht- en handhavingsbeleid door de overheid is het werkelijke inzicht in het energieverbruik van organisaties. We zullen de overheid maar niet op het idee brengen om alle organisaties ook nog eens te gaan verplichten haar jaarlijkse energieverbruik te deponeren bij het RvO zodat ze echt integraal en doelmatig kunnen acteren….. Toch?